Гушење
Гушење со проголтување туѓо тело
Меѓу причините за случајна смрт, гушењето со туѓо тело е на високо шесто место. Децата во првите три години од животот, а потоа постарите, најчесто се задушуваат од туѓо тело. Децата најчесто проголтуваат (се гушат) со туѓо тело во периодот кога од течна и кашеста храна се префрлаат на цврста храна или кога ставаат во уста се што ќе стигнат бидејќи тогаш се уште не разликуваат храната од разни предмети и играчки. Постарите луѓе проголтуваат (се гушат) со туѓо тело бидејќи нивните рефлекси за голтање се ослабени, па залакот или вештачката вилица може да им се заглави во дишните патишта.
Кога туѓо тело ќе се заглави во фаринксот, целосно или делумно го затвора отворот на душникот, спречувајќи го протокот на воздух. Најразновидни се туѓите тела кои можат да доведат до опструкција на дишните патишта: несварена храна, играчки, зрна, делови од протези, изваден или скршен заб, поголемо згрутчување по интервенции во усната шуплина.
Затнувањето на дишникот и дишните патишта со вдишена туѓа содржина доведува до нивно целосно или делумно затворање, што се манифестира со ненадеен прекин на дишењето или отежнато дишење во случај на делумна опструкција. Вдишените туѓи тела можат да бидат цврсти (играчки, зрнести тела, земја, песок), кашести (тиња, кал, содржина на желудникот) и полутечни.
Во случај на целосно затнување на дишникот или дишните патишта , жртвата не дише, не кашла и не може да зборува. Трча во паничен страв, прво побледува, а потоа помодрува. Поради недостиг на кислород во мозокот, за половина минута губи свест, потоа срцето престанува да работи и смртта настапува за 4-7 минути.
Прва помош
Лицето чиј дел од дишните патишта е целосно блокиран може да се спаси ако може да му се помогне што е можно поскоро. Прво, се применува Хајмлиховиот зафат. Тоа е проверен метод кој функционира во повеќето случаи, но не е безопасен. Имено, прекумерниот притисок на абдоменот може да ги повреди желудникот, црниот дроб или слезината. Затоа силата на притисокот треба да се прилагоди на конституцијата на човекот што се гуши.
Лицето кое стои или седи со затворена тупаница силно и нагло се притиснува преку средината помеѓу долниот раб на градната коска и папокот и се опфаќа со дланката од другата рака. Брзо и силно се притиска стомакот навнатре и нагоре. Во исто време, не смее да се притиска да се притиска коскениот врв на градната коска. Со тоа се намалува опаноста од повреда на органите во внатрешноста на градниот кош. Се изведуваат пет длабоки притисоци и на тој начин воздухот од белите дробови се турка низ душникот до гркланот. Тој притисок треба да го исфрли туѓото тело. По првите пет процедури, може да се испробаат пет силни удари меѓу лопатките. Потоа повторно се испробуваат пет маневри на Хајмлих. Само кај дебелите луѓе и трудниците не може да се опфати тоа подрачје, па се притиска врз долната третина од градната коска, на местото каде што вообичаено се врши притисок при надворешна масажа на срцето. Маневрите на Хајмлих се изведуваат или додека туѓото тело не биде успешно исфрлено или додека лицето не ја изгуби свеста. Потоа треба да се исчисти со рака ждрелото и да се стави лицето во странична положба (ако дише откако сме го извадиле туѓото тело). Доколку сме го извадиле туѓото тело, а човекот не дише, треба да му се даде вештачко дишење.
Ако лицето е во несвест, најпрво повторно се применуваат петте маневри на Хајмлих п. Потоа, со прстите многу внимателно за да не се притисне туѓото тело подлабоко, се прави обид да се извлече крајот на туѓото тело од гркланот. Доколку нема кој да помогне, унесреќениот може сам да се фрли на работ на наслонот од столот или на нешто слично, на делот од стомакот помеѓу папокот и долниот раб на градната коска или прво сам да се притисне. со тупаница покриена со дланката од другата рака.
Децата на возраст од 1 до 8 години се третираат исто како и со возрасните, но само со дланка од едната рака. За децата во првата година од животот се започнува со пет удари во грбот помеѓу лопатките. Ако тоа не успее, се применува Хајмлиховата процедура, но не како кај возрасните, туку како при надворешна масажа на срцето, преку средината на средната третина на градната коска (помеѓу брадавиците), со два прста. Извлекувањето на туѓо тело кое штрчи од гркланот кај мало дете е многу ризично бидејќи лесно може да се турка подлабоко.